Trong các hệ thống công nghiệp hiện đại, việc kiểm soát lưu lượng chất lỏng, khí hoặc hơi nóng luôn đòi hỏi những thiết bị chuyên dụng có độ chính xác cao và khả năng làm việc ổn định trong điều kiện khắc nghiệt. Một trong những thiết bị được sử dụng phổ biến nhất chính là van cầu thép. Vậy van cầu thép là gì, vì sao nó được ưa chuộng trong các hệ thống hơi nóng, và có những ưu nhược điểm gì? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.
1. Van cầu thép là gì?
Van cầu thép (tiếng Anh: Steel Globe Valve) là loại van được thiết kế để điều tiết hoặc đóng/mở lưu lượng dòng chảy trong đường ống. Khác với van bi hoặc van cổng chỉ có hai trạng thái đóng hoặc mở hoàn toàn, van cầu thép có khả năng điều chỉnh lưu lượng theo từng mức độ, giúp kiểm soát áp suất và lưu lượng chính xác hơn.

Chất liệu chính của loại van này là thép đúc hoặc thép rèn (WCB, A105, F11…), vì vậy nó có thể hoạt động trong điều kiện nhiệt độ và áp suất cao, chịu được các tác động cơ học mạnh.
Van cầu thép được sử dụng nhiều trong:
Nhà máy nhiệt điện và lò hơi công nghiệp
Ngành dầu khí, hóa chất
Hệ thống hơi nóng, khí nén và nước công nghiệp
Nhờ khả năng điều tiết chính xác, thiết bị này luôn là lựa chọn ưu tiên cho những hệ thống cần kiểm soát dòng chảy chặt chẽ. từ đó trả lời câu hỏi van cầu thép là gì.
Van cầu thép PN10 – PN40| DN15 – DN300
2. Cấu tạo chi tiết của van cầu thép
Cấu tạo van cầu thép khá đơn giản nhưng vô cùng chắc chắn, được tối ưu để chịu tải trọng lớn và hoạt động bền bỉ trong thời gian dài. Dưới đây là các bộ phận quan trọng:

2.1. Thân van (Body)
Chất liệu: thép đúc WCB, A105 hoặc thép rèn, có khả năng chịu áp lực cao.
Kiểu kết nối: phổ biến nhất là mặt bích PN16, PN25, ngoài ra có loại nối ren cho kích thước nhỏ.
Vai trò: bảo vệ toàn bộ chi tiết bên trong và chịu áp lực chính của dòng lưu chất.
2.2. Nắp van (Bonnet)
Liên kết với thân van bằng bu-lông, cho phép tháo rời khi bảo trì.
Được chế tạo cùng chất liệu với thân van để tăng khả năng chịu áp.
2.3. Đĩa van (Disc)
Là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với lưu chất, có thể làm bằng thép không gỉ hoặc hợp kim cứng chống ăn mòn.
Đĩa van di chuyển lên hoặc xuống để điều tiết lưu lượng hoặc đóng kín dòng chảy.
2.4. Trục van (Stem)
Nối giữa tay quay và đĩa van, giúp truyền lực.
Bề mặt trục thường được mạ cứng hoặc phủ lớp chống gỉ để tăng tuổi thọ.
2.5. Gioăng làm kín (Seat & Packing)
Ghế van (Seat): bằng thép không gỉ hoặc hợp kim, đảm bảo độ kín khít cao.
Gioăng chèn (Packing): thường làm từ graphite chịu nhiệt, hạn chế rò rỉ lưu chất qua trục.
2.6. Tay quay hoặc bộ truyền động
Van cỡ nhỏ: sử dụng tay quay vô lăng.
Van công nghiệp lớn: có thể lắp thêm bộ truyền động điện hoặc khí nén để tự động hóa.
3. Nguyên lý hoạt động của van cầu thép
Cơ chế làm việc của van cầu thép rất trực quan:
Khi người vận hành xoay tay quay hoặc kích hoạt bộ truyền động, trục van di chuyển tuyến tính lên hoặc xuống.
Đĩa van nâng lên tạo khoảng trống cho lưu chất đi qua.
Đĩa van hạ xuống thu hẹp tiết diện dòng chảy hoặc đóng kín hoàn toàn.
Dòng chảy trong thân van thường bị đổi hướng (chuyển hướng 90 độ), vì vậy tổn thất áp suất cao hơn so với van cổng.
Nhờ nguyên lý này, van cầu thép đặc biệt phù hợp với những ứng dụng cần điều tiết lưu lượng chính xác, chẳng hạn như hệ thống hơi nóng hoặc các đường ống dẫn hóa chất.
4. Ứng dụng van cầu thép
Với đặc tính cơ học vượt trội, van cầu thép được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực công nghiệp:

4.1. Hệ thống hơi nóng và lò hơi
Khả năng chịu nhiệt và áp suất cao giúp van cầu thép trở thành lựa chọn lý tưởng cho việc điều chỉnh lưu lượng hơi trong nhà máy nhiệt điện, lò hơi công nghiệp.
4.2. Ngành dầu khí và hóa chất
Van có khả năng chịu được môi trường áp lực lớn và lưu chất ăn mòn nhẹ, thường được dùng để điều tiết lưu lượng dầu hoặc khí hóa lỏng.
4.3. Hệ thống cấp thoát nước công nghiệp
Một số loại van cầu thép được sử dụng để kiểm soát nước nóng, nước lạnh hoặc nước thải, đặc biệt trong các nhà máy xử lý nước.
4.4. Ngành thực phẩm và dược phẩm
Loại van cầu thép có lớp phủ inox bên trong được ứng dụng trong các dây chuyền sản xuất thực phẩm hoặc dược phẩm, nơi yêu cầu vệ sinh nghiêm ngặt.
5. Ưu điểm và nhược điểm van cầu thép

5.1. Ưu điểm
✔ Chịu được áp lực và nhiệt độ cao – Hoạt động ổn định trong môi trường khắc nghiệt.
✔ Điều tiết lưu lượng chính xác – Kiểm soát áp suất hiệu quả.
✔ Độ bền cơ học lớn – Ít hỏng hóc khi làm việc lâu dài.
✔ Độ kín khít cao – Hạn chế tối đa rò rỉ lưu chất.
5.2. Nhược điểm
✘ Tổn thất áp suất cao do dòng chảy bị đổi hướng.
✘ Không phù hợp với hệ thống đóng/mở nhanh liên tục.
✘ Kích thước và trọng lượng nặng, khó lắp đặt ở các đường ống lớn.
6. So sánh van cầu thép và van cổng
Nhiều người thường nhầm lẫn giữa van cầu thép và van cổng, nhưng hai loại này phục vụ những mục đích khác nhau, dưới đây là so sánh van cầu thép và van cổng :

Tiêu chí | Van cầu thép | Van cổng |
---|---|---|
Chức năng chính | Điều tiết lưu lượng & đóng/mở | Đóng/mở hoàn toàn |
Tổn thất áp suất | Cao hơn | Thấp hơn |
Khả năng điều tiết | Rất chính xác | Gần như không điều tiết được |
Thời gian vận hành | Chậm hơn | Nhanh hơn |
Ứng dụng | Hơi nóng, dầu khí, hóa chất | Nước, dầu, khí áp suất thấp |
7. Tiêu chuẩn và phân loại van cầu thép
Để đáp ứng nhiều nhu cầu sử dụng, van cầu thép được sản xuất theo nhiều tiêu chuẩn và kiểu kết nối khác nhau:
Theo tiêu chuẩn áp suất: PN16, PN25, PN40
Theo kiểu kết nối: mặt bích, nối ren, hàn kín
Theo hãng sản xuất: Kitz (Nhật), AUT (Hàn Quốc), Samwoo…
Theo môi trường làm việc: van cầu thép chịu nhiệt, van cầu thép cho nước, van cầu thép dùng cho hóa chất.
Việc lựa chọn đúng loại van phù hợp sẽ giúp tăng hiệu quả vận hành và kéo dài tuổi thọ thiết bị.
8. Kết luận
Qua những thông tin trên, bạn đã hiểu rõ van cầu thép là gì, cấu tạo, nguyên lý hoạt động cũng như những ưu điểm và ứng dụng thực tế. Với khả năng chịu áp lực, nhiệt độ cao và điều tiết lưu lượng chính xác, van cầu thép luôn là lựa chọn tối ưu cho các hệ thống hơi nóng, dầu khí hoặc lò hơi công nghiệp.
Nếu bạn đang cần tư vấn hoặc muốn xem báo giá van cầu thép PN16, PN25 chính hãng, hãy tham khảo ngay tại báo giá van cầu thép chính hãng hoặc liên hệ với các đơn vị phân phối uy tín để được hỗ trợ tốt nhất, ứng dụng van cầu thép.
Hãy đến với Van Công Nghiệp Phát Đạt để được tư vấn và cung cấp các giải pháp tối ưu nhất cho nhu cầu sử dụng của bạn. Chúng tôi cam kết mang đến cho bạn sản phẩm chính hãng, dịch vụ tận tâm và mức giá tốt nhất trên thị trường.
Hotline : 0326 888 865 – 0389 66 22 55 – 0922 33 13 88