1. Tầm quan trọng của việc bảo trì van cầu thép trong nhà máy
Van cầu thép là thiết bị điều tiết lưu lượng chất lỏng hoặc khí nén quan trọng trong các hệ thống công nghiệp. Chúng thường được lắp đặt trong nhà máy nhiệt điện, hóa chất, dệt may, thực phẩm, hệ thống hơi nóng hoặc khí nén áp suất cao.
Nếu không được bảo trì định kỳ, van cầu thép dễ gặp các sự cố như:

Rò rỉ tại bề mặt làm kín do gioăng mòn hoặc đĩa van bị xước.
Kẹt ty van vì cặn bẩn hoặc ăn mòn.
Giảm khả năng điều tiết lưu lượng, ảnh hưởng đến hiệu suất toàn hệ thống.
Giảm tuổi thọ thiết bị, tăng chi phí sửa chữa hoặc thay thế.
Chính vì vậy, việc nắm rõ quy trình bảo trì và kéo dài tuổi thọ van cầu thép là yêu cầu bắt buộc với các nhà máy vận hành lâu dài.
2. Nguyên nhân khiến van cầu thép nhanh hư hỏng
Trước khi đi vào hướng dẫn bảo trì, cần hiểu rõ các nguyên nhân chính gây hư hỏng van cầu thép:

2.1. Môi trường làm việc khắc nghiệt
Van cầu thép thường làm việc trong điều kiện nhiệt độ và áp suất cao. Sự thay đổi áp suất và nhiệt độ liên tục có thể làm biến dạng gioăng làm kín hoặc gây nứt gãy thân van.
2.2. Chất lượng chất lỏng hoặc khí đi qua
Nếu dòng chảy có chứa nhiều cặn bẩn, gỉ sét hoặc hóa chất ăn mòn, bề mặt đĩa van và ty van sẽ bị xước, giảm khả năng kín.
2.3. Lắp đặt và vận hành sai cách
Lắp van sai chiều, siết bulong không đúng tiêu chuẩn hoặc vận hành đóng/mở quá nhanh cũng là nguyên nhân khiến van mau hỏng.
2.4. Không bảo trì định kỳ
Đây là lỗi thường gặp ở nhiều nhà máy. Việc không vệ sinh, không bôi trơn hoặc thay thế phụ tùng kịp thời làm van nhanh xuống cấp.
3. Hướng dẫn bảo trì van cầu thép đúng cách
3.1. Kiểm tra định kỳ
Việc kiểm tra định kỳ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường để xử lý kịp thời:
Kiểm tra rò rỉ: Quan sát các mối nối, mặt bích, gioăng làm kín.
Kiểm tra ty van và đĩa van: Xem có dấu hiệu mòn, kẹt hoặc han gỉ không.
Kiểm tra khả năng đóng/mở: Vận hành thử để đảm bảo van hoạt động mượt mà.
Chu kỳ kiểm tra thường được khuyến nghị 3 – 6 tháng/lần tùy mức độ sử dụng.
3.2. Vệ sinh định kỳ

Cặn bẩn hoặc cáu cặn bám lâu ngày sẽ ảnh hưởng đến khả năng điều tiết của van. Quy trình vệ sinh bao gồm:
Ngắt hệ thống và xả áp hoàn toàn trước khi tháo van.
Tháo van khỏi đường ống, kiểm tra bên trong thân van.
Dùng bàn chải mềm và dung dịch vệ sinh chuyên dụng để làm sạch bề mặt đĩa van, ty van.
Đối với cặn bám cứng, có thể dùng giấy nhám mịn để đánh bóng nhẹ, tránh làm xước bề mặt làm kín.
3.3. Bôi trơn ty van và các bộ phận chuyển động
Ty van (stem) là bộ phận thường xuyên chuyển động và dễ bị mòn. Để thao tác đóng/mở nhẹ nhàng:
Dùng dầu bôi trơn chuyên dụng chịu nhiệt cao.
Bôi đều lên phần ty van và các chi tiết truyền động.
Tránh sử dụng các loại dầu bôi trơn thông thường không phù hợp cho môi trường áp suất và nhiệt độ cao.
3.4. Thay thế phụ tùng kịp thời

Một số chi tiết cần được thay thế định kỳ để đảm bảo độ kín:
Gioăng làm kín (Packing/Gasket): Thay mới nếu phát hiện rò rỉ hoặc sau mỗi 12 tháng vận hành liên tục.
Ty van hoặc đĩa van: Thay khi phát hiện mòn quá mức hoặc bề mặt bị xước sâu.
3.5. Ghi chép lịch sử bảo trì
Việc ghi chép đầy đủ ngày bảo trì, các lỗi đã xử lý, các bộ phận đã thay thế sẽ giúp:
Dự đoán tuổi thọ van, lập kế hoạch thay thế hợp lý.
Dễ dàng theo dõi hiệu suất vận hành qua từng giai đoạn.
4. Mẹo kéo dài tuổi thọ van cầu thép trong nhà máy
Ngoài bảo trì định kỳ, một số mẹo sau sẽ giúp tăng tuổi thọ van cầu thép đáng kể:

4.1. Chọn van chất lượng cao và đúng thông số kỹ thuật
Ưu tiên van cầu thép từ các thương hiệu uy tín như KITZ, Yoshitake, Arita.
Chọn van có áp suất danh định (PN) và nhiệt độ làm việc phù hợp, tránh sử dụng van quá công suất thiết kế.
4.2. Lắp đặt đúng kỹ thuật
Lắp theo đúng chiều dòng chảy.
Siết bulong theo đúng lực siết tiêu chuẩn, tránh quá chặt hoặc quá lỏng.
Đảm bảo ty van ở vị trí thẳng đứng, hạn chế mài mòn không đều.
4.3. Lắp thêm thiết bị bảo vệ
Sử dụng bộ lọc rác (Strainer) để ngăn cặn bẩn đi vào van.
Lắp bẫy hơi (Steam trap) cho hệ thống hơi nóng để tránh nước ngưng làm giảm tuổi thọ van.
4.4. Vận hành đúng cách
Tránh đóng/mở đột ngột, nhất là trong hệ thống áp suất cao.
Đóng mở van từ từ để tránh sốc áp gây hư hỏng đĩa van.
5. Lợi ích khi bảo trì van cầu thép đúng cách
Thực hiện bảo trì van cầu thép đúng cách mang lại nhiều lợi ích cho nhà máy:
Tăng tuổi thọ thiết bị: Giảm chi phí thay thế mới.
Đảm bảo an toàn vận hành: Tránh rò rỉ, cháy nổ trong hệ thống áp suất cao.
Tối ưu hiệu suất sản xuất: Van hoạt động ổn định giúp hệ thống đạt hiệu quả tối đa.
Tiết kiệm chi phí bảo trì dài hạn: Xử lý kịp thời hư hỏng nhỏ trước khi trở thành sự cố lớn.
6. Kết luận
Việc thực hiện đúng hướng dẫn bảo trì và kéo dài tuổi thọ van cầu thép trong nhà máy không chỉ đảm bảo an toàn cho toàn bộ hệ thống mà còn mang lại hiệu quả kinh tế lâu dài. Hãy xây dựng lịch bảo trì định kỳ, chọn sản phẩm chất lượng và lắp đặt đúng kỹ thuật để van cầu thép luôn hoạt động ổn định, bền bỉ với thời gian.
Bạn đang cần tư vấn chọn van cầu thép dùng cho lò hơi công nghiệp?
Liên hệ ngay với chúng tôi để nhận báo giá và hỗ trợ kỹ thuật miễn phí!